نوري څپې او رنګ

ښه پوهیږو چې نوري طیف د الکترومقناطیسي طیف په بطن کې پروت دی او له 400nm څخه تر 700nm پورې د موج اوږدوالی لري. په دغه انتروال کې (له 400nm څخه تر 700nm پورې) بېلابېل طول‌موج لرونکې څپې لیدل کیږي. مثلا که یوه څپه 630nm د موج اوږدوالی ولري، موږ ته د سور رنګ په توګه ښکاري. که 580nm د موج اوږدوالی ولري ژېړ رنګ ښکاري. که 460nm د موج اوږدوالی ولري شین رنګ ښکاري او... زموږ سترګې دغه بېلابېل طول موجونه په بېلابېل رنګونو ویني. یعنې نوري طیف (د سپین نور طیف) د هغه الکترومقناطیسي څپو ټولګه ده چې د سترګو په وسیله حس کیږي. په دغه طیف کې بیلابېلې موجود طول‌موجونه په بیلابیل رنګونو لیدل کیږي. 

  

ویلی شو چې نوري څپه یا سپین نور د اووه رنګونو (سور، نارنجي، ژېړ، زرغون، شین، نیلي، ارغواني) ټولګه ده. اوس پوښتنه دا ده چې نور له نوري منبع څخه راوزي او هر نور د رنګونو ټولګه ده، پس ولي موږ غیر نوراني اجسام (لکه کالي، وڼې کتابونه) په بیلابیلو رنګونو وینو؟

د دې پوښتنې د ځواب لپاره باید لاندې تصویر په پام کې ونیسو. په دغه تصویر کې ما شین رنګه کمیس اغوستی. دا کمیس څنګه شین ښکاري؟ موږ ټول هغه شیان چې په سترګو وینو په حقیقت کې د نور انعکاس وینو. یعنې نور له نوري منبع راغلی په هغه جسم لګیدلی، منعکس شوی، زموږ تر سترګو رسیدلی، په محراق کې د تقاطع له امله د لیدو وړ شوی. پس کله چې له لمر څخه سپینه نوري څپه چې د اووه رنګونو درلودونکې ده راځي زما پر کمیس لګي- د طبیعت د قانون په اساس همنوعه شیان یو بل دفع کوي، نو له شین رنګ پرته ټول رنګونه زما په کمیس کې جذبیږي یوازې شین رنګه څپه بېرته منعکس کیږي. دغه منعکس شوې شین رنګه څپه چې زموږ تر سترګو ورسیږي د شین رنګ احساس په موږ کې پیدا کیږي. دا په حقیقت کې 460nm طول‌موج لرونکې څپه ده چې موږ ته شنه ښکاري. موږ په طبیعت کې ټول رنګونه په همدې توګه وینو.

په اوړي کې اکثرا سپینو کالیو ته ترجیح ورکوي، ځکه سپین کالي سپین نور له دار او دستې سره یې منعکس کوي او په دې توګه د سپینو جامو په اغوستو سره د هیڅ‌راز تودوخې احساس نه کوو. بالمقابل په ژمي کې تور کالی اغوندو علت یې دا دی چون تور په نوري طیف کې اصلا نشته نو کله چې نوري څپه راځي تورې جامې ټوله نوري څپه جذبوي او د ګرمۍ احساس ایجادوي. باید ووایو چې د فزیک له اړخه (تور) رنګ نه دی، ځکه موږ وویل چې له سپین نور څخه تجزیه شوي نوري طیف کې پراته رنګونه رنګ دي. په فزیک کې تور ته جسم وايي (تور جسم).