مالیکول

لیک: ډاکټر اریک اوبلاکر

ژباړه: فهیم‌ سپین‌غر

اتومونه کولی شي د سترو ذرو د جوړولو په موخه له یوه بل سره یو ځای شي او مالیکولونه جوړ کړي. مثلاً د اوکسیجن دوه اتومونه یو ځای کیږي د اوکسیجن یو مالیکول جوړوي. په طبیعت کې ډېري وخت داسې هم کیږي چې د بېلابېلو عناصرو اتومونه د یوه مالیکول په شکل له یوه بل سره یو ځای کیږي. تر ګردو ښه مثال یې د اوبو مالیکول دی چې له یوه اتوم اوکسیجن او دوو اتومونو هایدروجن څخه جوړ شوی. یا مثلاً د امونیا مالیکول چې له یوه اتوم نایتروجن او درې اتوم هایدروجن څخه جوړ شوی.

اوبه او امونیا د اوکسیجن او کاربن په څېر کیمیاوي عناصر نه دی، بلکې د بېلابېلو عناصرو کیمیاوي ترکیبونه دي. د دغه ترکیب تر ټولو وړه ذره مالیکول نومیږي. بیخي د اتوم په څېر که چېرې مالیکول مثلاً د اوبو مالیکول تجزیه کړو د اوبو ځانګړنه له لاسه ورکوي او یوازې جوړونکي ذرې یې ( اوکسیجن او هایدروجن) پاتې کیږي، چې په اصل کې د اوبو هیڅ راز ځانګړنه نه لري. مالیکولونه هم د اتوم په څېر ډېر زیات واړه دي. په یوه ګیلاس اوبو کې تقریباً 6000000000000000000000000 یا 6*10²⁴ د اوبو مالیکولونه وي. که دغه مقدار اوبه په مساوي توګه په ټولو سمندرونو او سیندونو وویشو، نو د سیند په هر لیتر اوبو کې به د ګیلاس د اوبو څو زره مالیکوله پراته وي. 

ژباړن: په لنډ ډول که ووایو اتوم د عنصر تر ټولو وړه ذره چې د اړوند عنصر ځانګړنې لري او مالیکول د مرکب تر ټولو وړه ذره د چې د اړوند مرکب ځانګړنې لري.