رد شدن به محتوای اصلی

فصلونه څنګه منځته راځي؟


پوهیږو چې ځمکه په 24 ساعتونو کې یو ځل پر خپل محور (د شمال او سوئل فرضي خط پر شاوخوا) څرخیږي. ځمکه له دغه حرکت سربیره په کال کې یو ځل د لمر شاوخوا هم خپل دوراني حرکت بشپړوي. د ځمکې محور د لمر چاپیر مدار باندې عمود نه دی، بلکې یوه زاویه یې ورسره جوړه کړې. همدغه علت دی چې په کال کې څلور فصلونه منځته راځي. په شمالي اوړي کې، د ځمکې شمالي نیم‌کره چې اروپا، آسیا او شمالي امریکا قارې پرې پرتې دي، لمر ته متمایل وي. ځکه خو د شمالي نیم‌کره خلک په شمالي اوړي کې د لمر ډیرې وړانګې، ډېره تودوخه او اوږده ورځ لري. په څاښت کې لمر د آسمان‌سر کې وي. شپږ میاشتې وروسته شمالي‌ژمی کیږي. په دغه وخت کې د ځمکې شمالي نیم‌کره له لمر څخه مخ اړوي او بیرون خوا ته تمایل کوي، ورځې لنډېږي او تودوخه کمیږي. کله چې په شمالي نیم‌کره کې اوړی وي په سویلیزه(جنوبي) نیم‌کره کې ژمی وي. د پسرلي فصل د وروستیو ورځو (د غبرګولي د 31) یا د اوړي فصل د لومړیو ورځو(د چنگاښ د 1) څاښت کې لمر تر ټولو لوړه ارتفاع لري. په دغه وخت کې ځیني اروپايي هېوادونو لکه المان او انګلستان کې ان په نیمه شپه کې هم هوا بشپړه تیاره شوې نه وي او ستوری په اسانۍ لیدلی نشو. برخلاف د ژمي لخوا په اروپا کې د اسمان د روښنايۍ وضعیت داسې وي چې کولی شو د 15 ساعتونو لپاره پکې ستوري ووینو. په بله ژبه د ژمي شپو پرمهال د اوړي شپو په پرتله ډېر اسماني انځورونه لیدلی شو.


نظرات

پست‌های معروف از این وبلاگ

نړۍ څنګه منځته راغلي؟

  لیک: سټیفن هاوکېنګ ژباړه: فهیم سپین‌غر    هاملیت ویل، ” کولی شم په یوه چهارمغز کې ایسار شم، او ځان د بې پایه فضا پاچا وګڼم ” فکر کوم موخه یې دا وه چې که څه هم موږ انسانان(په ځانګړي ډول زه) له فزیکي پلوه دېر محدود یو. خو زموږ ذهن آزاد دی چې ټول کائنات وڅېړي، او په زړورتیا هغه ځایونو ته ولاړ شي چې ان ( Star Trek ) هم نشي ورتللی[ستار‌تریک، د ساینس‌فیکش ژانر ویډیويي لړۍ ده]. آیا نړۍ بې انتها ده، یا یوازي ډېره ستره ده؟ آیا نړۍ پیل لري؟ آیا نړۍ به تل‌ شته وي یا به د ډېرې مودې لپاره وي بیا به له منځه ځي؟ څنګه زموږ محدود ذهن، نامحدوده نړۍ درک کولی شي؟ آیا په دې هکله زموږ هڅه هم تظاهر او مدعا نه ده؟    که د پرومتئوس په برخلیک د اخته کېدو خطر ومنم ( چې د انسان د استفادې لپاره یې د لرغوني خدای له خولې اور پټ کړ)، نو باور لرم چې موږ کولی شو نړۍ وپېژنو او د پېژندلو هڅه یې باید وکړو. پرومتئوس یې ابداً په زنځیر له ډبرې سره جزايي تړلی و، خو له نیکه‌مرغه د هرکول په مرسته راخوشې شو. موږ د نړۍ د درک په هکله ډېر پرمختګ کړی. خو لاهم له نړۍ بشپړ انځور نه لرو. خوښیږي مې دا...

تلویزیون ملی افغانستان

من و ژاله سرمست محصل فزیک-نجوم پوهنتون (یل)، به نماینده ګی از انجمن نجوم افغان در مورد فعالیت های این انجمن در برنامه صبح بخیر تلویزیون ملی دعوت شده بودیم. حین قدم زدن در دهلیزهای رادیو تلویزیون یادم آمد که همین دیوارها، باری صدای پای هنرمندان شقیقه درشت و حنجره طلایی همچون احمدظاهر و ممثلین خوش سیما و قد بلند همچون فضل رحیم سیلی و رهبران عدالت‌پسند و وزیران کارکن ایشان را انعکاس داده و امروز صدای پای من را منعکس میکند. شانه هایم را زیر بار ګران احساس میکردم و سخت زیر تاثیر بودم. احساس میکردم کاری میکنم که اصلا از توان پوره نیست. چون همین سټیشن پنجاه سال قبل به فضا نشینان پیام های کِشت، محبت و خنده ممثلین را ارسال می‌نمود، درین روزها پیام های کُشت، نفرت و ګریه های مجروجین را ارسال می‌نماید. ما چقدر به عقب رفتیم... ما چقدر به عقب رفتیم

د راتلونکې وړاندوېنه کولی شو؟

  لیک: سټیفن هاوکینګ ژباړه: فهیم سپین‌غر    پخوا زمانو کې، نړۍ په بشپړ ډول تصادفي/خپل‌سرې ګڼل کېدله. ناورینونه لکه سېلاب، طاعون، زلزلې او اورغورځونې بې‌دلیله ګڼل کیدل او وړاندوېنه یې نه کېدله. لومړنیو انسانانو دغه شان طبیعي پدیدې د خدایانو او الهو له لورې ګڼلې. د دوی د خدایانو کارونه د وړاندوېنې نه وو. په هیڅ صورت نه پوهېدل چې خدای به څه پېښ کړي. معبدونو ته د تحفو په وړلو او ښه عمل ترسره کولو سره به دوی د خدای پام ځانته اړولو. ډېري کسان لا هم په همدې باور دي او هڅه کوي د خدای په خوشالولو سره خپل تقدیر ښه کړي. دوی په آزموینه کې د بریالي کېدو او ښې نُمرې ترلاسه کولو لپاره، ښه کارونه او مهربانه چلن کوي.    سوکه سوکه د طبیعت منظم تکرارېدونکې پدیدو ته د خلکو پام شو. دغه تکرارېدونکې پديدې د آسماني اجسامو په حرکت کې بېخي څرګندې وې. ځکه خو ستورپوهنه له تاریخي پلوه لومړی علم ګڼل کیږي. کابو درې سوه کاله پخوا نیوټن ستورپوهنې ته قوي ریاضیکي بنسټونه کېښودل. د نیوټن جاذبه نظریې په مرسته لاهم د آسماني اجسامو د حرکت وړاندوېنه کیږي. د ستورپوهنې په متابعت سره، ټولو ته جوته ...