رد شدن به محتوای اصلی

مرغومی (جدې) یا ماهي‌ته ورته بزه

 

د مدیترانې سمندر او منځني ختیځ سیمو لرغونو انسانانو له افسانه‌يي موجوداتو سره مینه او سودا وه. له افسانه‌يي موجوداتو څخه موخه هغه خیالي موجودات دي چې د واقعي موجوداتو د بدن د غړو له ترکیب څخه منځته راغلي وي. له دغه شان موجوداتو سره په مخکینیو اسماني انځورونو کې اشنا شوي یو، لکه اس ته ورته انسان او یا انسان خوړونکی سړی چې سر یې د غوا و. له دې ټولو زیات حیرانونکی افسانه‌يي موجود ماهي ته ورته بزه ده، چې پخوا یې د لرغوني بابلیانو په فرهنګ کې مهم نقش درلود. لرغوني یونانیان په دې باور و چې خدایانو د افسانه‌يي بلاوو سره جګړه پیل کړه، «پان» (Pan) د ځنګله خدای د دې لپاره چې ځان د دوښمن له ولکې خلاص کړي، ځان یې سیند ته واچوه. ده غوښتل چې د نورو خدایانو په څېر ځان په ماهي واړوي، خو له دې چې ناوخته یې سیند ته ټوب کړي و، نو نیم ځان یې ماهي شو، یعنې د بدن لاندینۍ برخه یې د ماهي د لکۍ په توګه واوښتله او ښکر لرونکی سر یې په پزه واوښت. په دې توګه ماهي ته ورته بزه منځته راغله، چې وروسته زئوس د خدایانو خدای هغه اسمان ته پورته کړله. ماهي ته ورته اسماني انځور نن د مرغومی (جدې) اسماني انځور په نامه یادیږي. د دغه نوم لپاره هم افسانه شته ده. وايي کله چې زئوس له خپل پلار کرونوس (Cronous) سره په واک جګړه پیل کړه، ایجیپان (Aigipan) د ځنګل د خدای زوی د غرنۍ بزې په توګه د زئوس تر څنګ ودریده او ملاتړ یې ترې وکړ، د خدایانو خدای زئوس جګړه وګټله او د ایجیپان د ملاتړ د ستایلو په موخه یې هغه په یوه اسماني انځور واړوه.


نظرات

پست‌های معروف از این وبلاگ

نړۍ څنګه منځته راغلي؟

  لیک: سټیفن هاوکېنګ ژباړه: فهیم سپین‌غر    هاملیت ویل، ” کولی شم په یوه چهارمغز کې ایسار شم، او ځان د بې پایه فضا پاچا وګڼم ” فکر کوم موخه یې دا وه چې که څه هم موږ انسانان(په ځانګړي ډول زه) له فزیکي پلوه دېر محدود یو. خو زموږ ذهن آزاد دی چې ټول کائنات وڅېړي، او په زړورتیا هغه ځایونو ته ولاړ شي چې ان ( Star Trek ) هم نشي ورتللی[ستار‌تریک، د ساینس‌فیکش ژانر ویډیويي لړۍ ده]. آیا نړۍ بې انتها ده، یا یوازي ډېره ستره ده؟ آیا نړۍ پیل لري؟ آیا نړۍ به تل‌ شته وي یا به د ډېرې مودې لپاره وي بیا به له منځه ځي؟ څنګه زموږ محدود ذهن، نامحدوده نړۍ درک کولی شي؟ آیا په دې هکله زموږ هڅه هم تظاهر او مدعا نه ده؟    که د پرومتئوس په برخلیک د اخته کېدو خطر ومنم ( چې د انسان د استفادې لپاره یې د لرغوني خدای له خولې اور پټ کړ)، نو باور لرم چې موږ کولی شو نړۍ وپېژنو او د پېژندلو هڅه یې باید وکړو. پرومتئوس یې ابداً په زنځیر له ډبرې سره جزايي تړلی و، خو له نیکه‌مرغه د هرکول په مرسته راخوشې شو. موږ د نړۍ د درک په هکله ډېر پرمختګ کړی. خو لاهم له نړۍ بشپړ انځور نه لرو. خوښیږي مې دا...

تلویزیون ملی افغانستان

من و ژاله سرمست محصل فزیک-نجوم پوهنتون (یل)، به نماینده ګی از انجمن نجوم افغان در مورد فعالیت های این انجمن در برنامه صبح بخیر تلویزیون ملی دعوت شده بودیم. حین قدم زدن در دهلیزهای رادیو تلویزیون یادم آمد که همین دیوارها، باری صدای پای هنرمندان شقیقه درشت و حنجره طلایی همچون احمدظاهر و ممثلین خوش سیما و قد بلند همچون فضل رحیم سیلی و رهبران عدالت‌پسند و وزیران کارکن ایشان را انعکاس داده و امروز صدای پای من را منعکس میکند. شانه هایم را زیر بار ګران احساس میکردم و سخت زیر تاثیر بودم. احساس میکردم کاری میکنم که اصلا از توان پوره نیست. چون همین سټیشن پنجاه سال قبل به فضا نشینان پیام های کِشت، محبت و خنده ممثلین را ارسال می‌نمود، درین روزها پیام های کُشت، نفرت و ګریه های مجروجین را ارسال می‌نماید. ما چقدر به عقب رفتیم... ما چقدر به عقب رفتیم

د راتلونکې وړاندوېنه کولی شو؟

  لیک: سټیفن هاوکینګ ژباړه: فهیم سپین‌غر    پخوا زمانو کې، نړۍ په بشپړ ډول تصادفي/خپل‌سرې ګڼل کېدله. ناورینونه لکه سېلاب، طاعون، زلزلې او اورغورځونې بې‌دلیله ګڼل کیدل او وړاندوېنه یې نه کېدله. لومړنیو انسانانو دغه شان طبیعي پدیدې د خدایانو او الهو له لورې ګڼلې. د دوی د خدایانو کارونه د وړاندوېنې نه وو. په هیڅ صورت نه پوهېدل چې خدای به څه پېښ کړي. معبدونو ته د تحفو په وړلو او ښه عمل ترسره کولو سره به دوی د خدای پام ځانته اړولو. ډېري کسان لا هم په همدې باور دي او هڅه کوي د خدای په خوشالولو سره خپل تقدیر ښه کړي. دوی په آزموینه کې د بریالي کېدو او ښې نُمرې ترلاسه کولو لپاره، ښه کارونه او مهربانه چلن کوي.    سوکه سوکه د طبیعت منظم تکرارېدونکې پدیدو ته د خلکو پام شو. دغه تکرارېدونکې پديدې د آسماني اجسامو په حرکت کې بېخي څرګندې وې. ځکه خو ستورپوهنه له تاریخي پلوه لومړی علم ګڼل کیږي. کابو درې سوه کاله پخوا نیوټن ستورپوهنې ته قوي ریاضیکي بنسټونه کېښودل. د نیوټن جاذبه نظریې په مرسته لاهم د آسماني اجسامو د حرکت وړاندوېنه کیږي. د ستورپوهنې په متابعت سره، ټولو ته جوته ...