رد شدن به محتوای اصلی

د غويي (ثور) اسماني انځور په اړه زموږ پلرونو څه ویل؟


غویی اسماني انځور د اسمان تر ټولو روښانه، ځلانده او ښایسته اسماني انځور دی. دغه اسماني انځور د بابلیانو په وخت کې پېژندل شوی و. ویل کیږي چې غویی یا ثور د ایشتار (Ishtar) په نامه د «بابل د مینې الاهې» په غوښتنه اسمان ته ختلی و، تر څو د ګیلګمش (Gilgamesh) افسانو پادشاه له منځه یوسي، ځکه چې د الاهې د مینې غږ یې بې ځوابه پرېښی و.

 لرغونو مصریانو په دغه اسماني انځور کې اپیس مقدسه(Holly Apis) غوا لیدله. د دوی په اند دغه غوا به د کال په پیل کې د لمر صفحه د خپلو ښکرو ترمنځ نیوله او په اسمان کې به یې تر ټولو لوړې نقطې ته پورته کوله – یعنې هغه وضعیت ته به یې راوستله چې لمر یې په اوړي کې لري.

وايي یو وخت د زئوس په نامه د یونان تر ټولو زورور خدای، ځان د غوا په شکل واړوو او د پادشاه لور یې، کِرِت (Crete) سیمې ته وتښتوله. د پادشاه لور اروپا نومېدله او نن د اروپا لویې وچې نوم هم هغې ته منسوب دی. اروپا له زئوس څخه د مینوس (Minos) په نامه د یوه زوی مور شوه. مینوس د مدیترانه‌يي سمندر اړوند جزیرې کې د مینويي فرهنګ او تمدن بنسټ کیښود، چې تر اوسه د ده په نوم یادیږي. کله چې مینوس ستر شو، پادشاه شو. د ده د ماڼۍ ترڅنګ لایبرینت (Labyrinth) نومې ودانۍ پرته وه. دغه ودانۍ ګیچ‌کوونکې کږې وږې لارې درلودې. په دغه ودانۍ کې د مینوتاروس (Minos) په نامه یوې بلا ژوند کاوه. بلا د داسې انسان په توګه ښودل کېدله چې سر یې د غويي و. بلا د انسان غوښه خوړله او بالاخره د تزوس (Theseus) په نامه د سترې یونانې افسانې د قهرمان لخوا ووژل شوله. تزوس د بلا له وژلو وروسته د پادشاه د لور لخوا د خلاص شوې تار په مرسته له لایبرینت څخه راوځي. د پادشاه لور آریادنه (Ariadne) نومیدله.

غویی اسماني انځور چې د غويي سر پکې V شکل لري، په مني او ژمي کې د لیدو وړ دی. د دغه اسماني انځور سور رنګه اصلي ستوری الدبران (Aldebaran) نومیږي او د هغه ستورو له ډلې دی چې زیاتي مري. دغه ستوری د مړینې سره د مقاومت په پایله کې ډېر پړسیدلی. الدبران ستوری زموږ څخه 70 نوري کاله واټن لري او د لمر په پرتله 130 ځله ډېر نوراني دي. هغه ستوري چې د غويي اسماني انځور د سر په سیمه کې V شکل جوړوي، اووه ستوري (Hyades) نومیږي. د پروین وږی (Pleiades) یا اووه خویندې هم د غويي اسماني انځور جز دي. په افسانو کې راغلي چې دغه اوو خویندې د ستر اطلِس (Atlas) پنامه یوه یوناني خدای لورګانې وې. جبار (Orion) چې یو شهوت‌پرسته ښکاري و، د دغه خویندو پسې و، تر هغه چې زئوس د خدایانو خدای اووه واړه خویندې اسمان ته پورته کړې. دغه خویندې یې د اسمان هغه سیمې ته ولیږدولې چې لا هم جبار ورپسې دی. یعنې د ژمي اسمان په نقشه کې اووه خویندې د جبار اسماني انځور په لویدیځ کې پرتې دي، او د ځمکې د وضعي حرکت له وجهې ریښتیا هم داسې ښکاري ته به وايي ښکاري د دوی پسې روان دی.

د پروین وږي ستوري او د غويي اسماني انځور اووه ستوري (له الدبران پرته) د ستورو یوه خلاصه ډله جوړه کړې چې په کې له سلو ډېر ځوان ستوري پراته دي. ویل کیږي چې دغه ټول ستوري له یوې سترې ګازي ورېځي یا سحابي څخه جوړ شوي. په غیرمسلح سترګو د پروین وږي شپږ ستوري کولی شو ووینو. په افسانو کې راغلي، یوه له دغه اووه خویندو چې الکترا (Electra) نومېدله د ترویا (Troja) ښار د بنسټ‌اېښودونکي مور وه. او د دغه ښار د ورانېدو په ویر کې یې، خپلې خویندې پرېښولې او د ستر ییږ(دب اکبر) اسماني انځور د محوري ستوري ترڅنګ پټه شوله. ریښتیا هم ستر ییږ اسماني انځور د (Little Rider) پنامه یو ستوری لري چې په غیر مسلح سترګو د لیدو وړ دی.

 


نظرات

پست‌های معروف از این وبلاگ

نړۍ څنګه منځته راغلي؟

  لیک: سټیفن هاوکېنګ ژباړه: فهیم سپین‌غر    هاملیت ویل، ” کولی شم په یوه چهارمغز کې ایسار شم، او ځان د بې پایه فضا پاچا وګڼم ” فکر کوم موخه یې دا وه چې که څه هم موږ انسانان(په ځانګړي ډول زه) له فزیکي پلوه دېر محدود یو. خو زموږ ذهن آزاد دی چې ټول کائنات وڅېړي، او په زړورتیا هغه ځایونو ته ولاړ شي چې ان ( Star Trek ) هم نشي ورتللی[ستار‌تریک، د ساینس‌فیکش ژانر ویډیويي لړۍ ده]. آیا نړۍ بې انتها ده، یا یوازي ډېره ستره ده؟ آیا نړۍ پیل لري؟ آیا نړۍ به تل‌ شته وي یا به د ډېرې مودې لپاره وي بیا به له منځه ځي؟ څنګه زموږ محدود ذهن، نامحدوده نړۍ درک کولی شي؟ آیا په دې هکله زموږ هڅه هم تظاهر او مدعا نه ده؟    که د پرومتئوس په برخلیک د اخته کېدو خطر ومنم ( چې د انسان د استفادې لپاره یې د لرغوني خدای له خولې اور پټ کړ)، نو باور لرم چې موږ کولی شو نړۍ وپېژنو او د پېژندلو هڅه یې باید وکړو. پرومتئوس یې ابداً په زنځیر له ډبرې سره جزايي تړلی و، خو له نیکه‌مرغه د هرکول په مرسته راخوشې شو. موږ د نړۍ د درک په هکله ډېر پرمختګ کړی. خو لاهم له نړۍ بشپړ انځور نه لرو. خوښیږي مې دا...

تلویزیون ملی افغانستان

من و ژاله سرمست محصل فزیک-نجوم پوهنتون (یل)، به نماینده ګی از انجمن نجوم افغان در مورد فعالیت های این انجمن در برنامه صبح بخیر تلویزیون ملی دعوت شده بودیم. حین قدم زدن در دهلیزهای رادیو تلویزیون یادم آمد که همین دیوارها، باری صدای پای هنرمندان شقیقه درشت و حنجره طلایی همچون احمدظاهر و ممثلین خوش سیما و قد بلند همچون فضل رحیم سیلی و رهبران عدالت‌پسند و وزیران کارکن ایشان را انعکاس داده و امروز صدای پای من را منعکس میکند. شانه هایم را زیر بار ګران احساس میکردم و سخت زیر تاثیر بودم. احساس میکردم کاری میکنم که اصلا از توان پوره نیست. چون همین سټیشن پنجاه سال قبل به فضا نشینان پیام های کِشت، محبت و خنده ممثلین را ارسال می‌نمود، درین روزها پیام های کُشت، نفرت و ګریه های مجروجین را ارسال می‌نماید. ما چقدر به عقب رفتیم... ما چقدر به عقب رفتیم

د راتلونکې وړاندوېنه کولی شو؟

  لیک: سټیفن هاوکینګ ژباړه: فهیم سپین‌غر    پخوا زمانو کې، نړۍ په بشپړ ډول تصادفي/خپل‌سرې ګڼل کېدله. ناورینونه لکه سېلاب، طاعون، زلزلې او اورغورځونې بې‌دلیله ګڼل کیدل او وړاندوېنه یې نه کېدله. لومړنیو انسانانو دغه شان طبیعي پدیدې د خدایانو او الهو له لورې ګڼلې. د دوی د خدایانو کارونه د وړاندوېنې نه وو. په هیڅ صورت نه پوهېدل چې خدای به څه پېښ کړي. معبدونو ته د تحفو په وړلو او ښه عمل ترسره کولو سره به دوی د خدای پام ځانته اړولو. ډېري کسان لا هم په همدې باور دي او هڅه کوي د خدای په خوشالولو سره خپل تقدیر ښه کړي. دوی په آزموینه کې د بریالي کېدو او ښې نُمرې ترلاسه کولو لپاره، ښه کارونه او مهربانه چلن کوي.    سوکه سوکه د طبیعت منظم تکرارېدونکې پدیدو ته د خلکو پام شو. دغه تکرارېدونکې پديدې د آسماني اجسامو په حرکت کې بېخي څرګندې وې. ځکه خو ستورپوهنه له تاریخي پلوه لومړی علم ګڼل کیږي. کابو درې سوه کاله پخوا نیوټن ستورپوهنې ته قوي ریاضیکي بنسټونه کېښودل. د نیوټن جاذبه نظریې په مرسته لاهم د آسماني اجسامو د حرکت وړاندوېنه کیږي. د ستورپوهنې په متابعت سره، ټولو ته جوته ...